Ponad 250 osób uczestniczyło w inauguracji drugiej edycji ogólnopolskiej akcji „Nie pozwól pamięci zarastać trawą. Sprzątnij grób obok” organizowanej przez Muzeum Piaśnickie w Wejherowie w środę 24 października. W sprzątaniu starego, zabytkowego cmentarza przy ul. 3 Maja w Wejherowie, zwanego wejherowskimi „Powązkami”, młodzież wsparli również przedstawiciele wejherowskich instytucji publicznych. Dopisała zarówno frekwencja, jak i pogoda.
Zbliża się dzień Wszystkich Świętych. Coraz więcej z nas pojawia się więc na cmentarzach, by uprzątnąć groby swoich najbliższych.
- Celem tej ogólnopolskiej akcji jest zachęcenie ludzi odwiedzających właśnie takie nekropolie jak nasz wejherowski cmentarz, by zwrócili szczególną uwagę na groby, którymi od lat już nikt się nie zajmuje. Groby opuszczone, zaniedbane, zarastające trawą, przykryte grubą warstwą jesiennych liści… I uprzątnęli choćby jeden z nich – mówi dyrektor Muzeum Piaśnickiego w Wejherowie, Teresa Patsidis.
Ta akcja to również sposób na krzewienie szacunku do Miejsc Pamięci Narodowej i nekropolii, zwłaszcza wśród młodych ludzi.
- W ten sposób chcemy uczyć dzieci i młodzież historii i szacunku do cmentarzy. To forma kultywowania i poszanowania tradycji, patriotyzmu oraz upamiętniania naszych przodków. Na takich zabytkowych cmentarzach spoczywają bowiem często osoby zasłużone dla Polski i lokalnych społeczności. Osoby, które tworzyły historię danego miasta (wsi) na przestrzeni wielu lat. Ich już nie ma, ale dziedzictwo ich życia pozostało. Cmentarze są naszym dobrem kulturowym i musimy o nie dbać – dodaje T. Patsidis.
Przypomnijmy, że wśród zasłużonych osób pochowanych na wejherowskich „Powązkach” są m.in:
Chmielewski Alfons – działacz narodowy i społeczno-oświatowy na Pomorzu jeszcze w czasach zaborów, obrońca interesów i praw ludności polskiej, założyciel Banku Ludowego w Wejherowie, prezes Towarzystwa Ludowego, w 1920 roku pełnił funkcję burmistrza; był też członkiem magistratu; odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski;
Dąbrowski Walenty – wieloletni dziekan i proboszcz wejherowskiej fary, w czasie zaborów przeciwstawiał się polityce germanizacyjnej, otaczał opieką Kalwarię , prowadził szeroką działalność dobroczynną, ufundował ochronkę dla dzieci, był patronem licznych organizacji – m.in.: Towarzystwa Trzeźwości, Towarzystwa Śpiewaczego, Towarzystwa Robotników; odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski. Wspaniały kapłan i człowiek;
Panek Franciszek – Lekarz, działacz społeczny; po odzyskaniu niepodległości pierwszy przewodniczący Rady miejskiej, założył oddział PCK, pełnił funkcję dyrektora szpitala miejskiego, był udziałowcem „Gazety Kaszubskiej”, za zasługi w krzewieniu polskości otrzymał Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski. Jego córki – Stanisława i Kazimiera zostały zamordowane w Piaśnicy;
Pokora Paweł – kupiec i fabrykant, właściciel fabryki cygar, miłośnik muzyki, otaczał opieką socjalną swoich pracowników, był twórcą teatru przyfabrycznego i towarzystwa śpiewaczego, propagator polskości w czasie zaborów; W 1904 roku wydał Śpiewnik polski;
Roszczynialski Edmund – ksiądz, dziekan, proboszcz wejherowskiej fary w latach 1924-1939, zajmował się pracą z młodzieżą, był założycielem i stowarzyszeń religijnych, aktywnie działał politycznie – należał m.in.: do Bractwa Kurkowego, Polskiego Związku Zachodniego; za swoją postawę i ofiarną pracę otrzymał Złoty Krzyż Zasługi i Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski. Zamordowany przez Niemców w Cewicach k/Lęborka jesienią 1939 r.;
Biliński Karol – major, uczestnik wojny polsko-bolszewickiej, naczelnik Sądu Grodzkiego, radny miasta; przewodniczący Rady Miejskiej, a w latach 1929-1932 komisaryczny burmistrz; za jego kadencji do Wejherowa sprowadzono Batalion Morski; adwokat, działał w Polskim Związku Zachodnim; jego nazwisko figurowało na niemieckiej liście gończej Polaków. Zginął w Piaśnicy;
Łakomy Edward – major Wojska Polskiego, brał udział w Powstaniu Wielkopolskim, uczestnik wojny polsko-bolszewickiej; w latach 1935-1939 wójt Gminy Wejherowo-Wieś; działacz Polskiego Związku Zachodniego; odznaczony Krzyżem Walecznych, Medalem Pamiątkowym z wojnę 1918-1921, Medalem Dziesięciolecia Odzyskania Niepodległości. W czasie egzekucji w Piaśnicy widząc mordowane przez esesmanów dzieci, miał jednemu z oprawców złamać rękę;
Naczk Teofil – pracował jako woźny w Państwowym Gimnazjum i Liceum w Wejherowie; był członkiem zarządu Związku byłych Powstańców i Wojaków; działał też w Związku Nauczycielstwa Polskiego i w Polskim Związku Zachodnim; odznaczony Brązowy, Srebrnym i Złotym Krzyżem Zasługi oraz medalem Dziesięciolecia Odzyskania Niepodległości. Zamordowany w Piaśnicy;
Pawlak Jan – urzędnik Zarządu Miejskiego w Wejherowie, sekretarz burmistrza T. Bolduana, członek Polskiego Związku Zachodniego; odznaczony Srebrnym Krzyżem Zasługi. Zamordowany w Piaśnicy.
Na zaproszenie organizatorów odpowiedzieli nauczyciele nie tylko wejherowskich szkół podstawowych nr 5, 6, 8 i 11, Szkoły Zmartwychwstanek, Powiatowego Zespołu Szkół nr 3, ale także placówek oświatowych z Bolszewa i Rekowa Górnego. Wsparcia udzielili również: zastępca prezydenta Wejherowa Arkadiusz Kraszkiewicz, dyrektor Wejherowskiego Zarządu Nieruchomości Komunalnych Jarosław Jędrzejewski, radny Paweł Formela oraz pracownicy Urzędu Miejskiego w Wejherowie.
Podziękowania kierujemy do uczniów i nauczycieli, ale również do partnerów akcji, którzy bardzo licznie stawili się dziś na cmentarzu i z wielkim zaangażowaniem wsparli młodzież w działaniu. Są to: Wejherowskie Centrum Kultury z dyrektor Jolantą Rożyńską na czele oraz pracownicy Zakładu Usług Komunalnych, którzy dodatkowo zapewnili również sprzęt potrzebny do prac porządkowych.
Po południu do akcji włączyło się 16 uczniów z klas V i VI oraz kl. III gimnazjum w Bolszewie.
- Odwiedziliśmy cmentarz ewangelicki przy ulicy Szkolnej w Bolszewie, potem ruszyliśmy na kirkut znajdujący się na Górce Żydowskiej. Tam od końca XVIII wieku do połowy wieku XX znajdował się cmentarz żydowski. Niegdyś jeden z najładniejszych na Pomorzu, a dzisiaj....? – mówi nauczycielka Katarzyna Błędzka.
Uczniowie poznali tajemnice Żydowskiej Górki, niektórzy byli tam pierwszy raz. Wielu w ogóle nie słyszało o tym miejscu, na którym spoczęło ok. 300 wyznawców judaizmu.
- Cmentarze młodzież z Bolszewa adoptowała ponad 10 lat temu. Od tego czasu przywracamy pamięć o mieszkańcach ziemi wejherowskiej, o których niewielu się upomina – dodaje K. Błędzka.
Akcja, którą patronatem objęło Radio Gdańsk i TVP3 Gdańsk, potrwa do 31 października. Do udziału w niej raz jeszcze zachęcamy szkoły, instytucje, organizacje i osoby prywatne. Odwiedzając cmentarze rozejrzyjmy się wokół, może gdzieś niedaleko, albo tuż obok, znajduje się opuszczony, zaniedbany i zarośnięty grób. Poświęćmy chwilę i uprzątnijmy go. Zadbajmy o nasze nekropolie i Miejsca Pamięci Narodowej.
Czekamy również na zdjęcia wykonane podczas akcji sprzątania wraz z danymi o uczestnikach (dane indywidualne osoby, szkoły, organizacji lub instytucji) i miejscu pamięci (lokalizacja, komu jest poświęcone), które przesłać należy na adres promocja@muzeumpiasnickie.pl. Najciekawsze zdjęcia zostaną opublikowane na stronie internetowej Muzeum Piaśnickiego i facebookowej stronie instytucji oraz nagrodzone.
Udostępnij:
