Leon Najman-Mirza-Kryczyński - tatar, polski patriota, sędzia.

25.09.2020

Leon Kryczyński urodził się 25 września 1887 rok w Wilnie. Pochodził ze znanego tatarskiego rodu. Protoplastą Kryczyńskich był Najman, spokrewniony z dynastią Złotej Ordy, który przybył na Litwę w początkach XV wieku. Ojcem Leona Kryczyńskiego był Konstanty Kryczyński, generał armii rosyjskiej, a matką Maria z domu Achmatowicz. Miał dwóch braci, starszego Olgierda prawnika, zasłużonego dla ruchu społeczno-kulturalnego i religijnego Tatarów polskich, oraz młodszego Anatola.


http://muzeumpiasnickie.pl/images/H743W638L0I0o1n6x0L196p3T5L3T2f7.jpg

Leon Kryczyński studia prawnicze ukończył na Uniwersytecie w Petersburgu w 1911 roku. W czasie rewolucji październikowej został prezesem Klubu Muzułmańskiego Petrogradu. W okresie istnienia tzw. Republiki Azerbejdżańskiej piastował szereg odpowiedzialnych stanowisk w jej rządzie. Do Polski przybył w 1920 roku, wówczas rozwinął działalność naukową i społeczną w ruchu muzułmańskim Polski, równocześnie pracując w sądownictwie. Pracował jako wiceprezes Sądu Okręgowego w Wilnie a następnie w Zamościu.

W 1931 roku został kustoszem założonego przez siebie archiwum, gromadzącego materiały źródłowe z dziejów tatarszczyzny. Z jego inicjatywy powstało w 1929 roku Muzeum Tatarskie. Gromadzące unikatowe tatarskie zabytki piśmiennicze.

Leon Kryczyński był również aktywnym publicystą oraz autorem rozpraw naukowych poświęconych historii Tatarów. Był redaktorem naczelnym „Rocznika Tatarskiego”, w którym również publikował. W latach 1920–1936 odwiedził Anglię, Francję, Austrię, Belgię, Holandię, Hiszpanię i Portugalię. W 1932 roku odwiedził Turcję, a w 1934 roku odbył podróż do Maroka, podczas której został przyjęty na audiencji u sułtana Muhammada V. Z podróży tej powstała publikacja "Pod słońcem Marokka". W roku 1935 został wiceprezesem Sądu Okręgowego w Gdyni. Zamieszkał przy ul. Świętojańskiej. W jego mieszkaniu była siedziba redakcji „Rocznika Tatarskiego” oraz Rady Centralnej Związku Kulturalno-Oświatowego Tatarów, której Leon Najman Mirza Kryczyński został prezesem w 1938 roku.

Zasłużył się Gdyni, współuczestnicząc w najistotniejszych przedsięwzięciach kulturalnych i społecznych, w 1936 roku Komisariat Rządu powierzył mu zaszczytną rolę przewodniczącego Komitetu Obywatelskiego obchodu 10-lecia urzędowania prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, prof. Ignacego Mościckiego. W 1939 roku został przewodniczącym Koła Sądowego Ligi Morskiej i Kolonialnej. Był odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi, Medalem 10-lecia Niepodległości, orderem oficerskiej gwiazdy Ujsam Alauit Królestwa Maroka, oraz Srebrnym Wawrzynem Polskiej Akademii Literatury w roku 1936 za propagowanie wiedzy o Polsce i polskiej literaturze, w trakcie swoich podróży po Europie. Leon Kryczyński został aresztowany 27 września po wkroczeniu Niemców po Gdyni. A następnie zamordowany w lasach Piaśnicy niedaleko Wejherowa.

11 listopada 2018 roku w stulecie odzyskania niepodległości Leon Najman Mirza Kryczyński został pośmiertnie odznaczony przez Prezydenta RP Orderem Orła Białego.


Udostępnij:

Komunikat. Wykorzystujemy pliki cookies, aby nasz serwis lepiej spełniał Państwa oczekiwania. Można zablokować zapisywanie cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki. [x] ZAMKNIJ