83 lata temu rozpoczęła się II wojna światowa. Piątek 1 września 1939 roku to początek trwającej 6 lat walki narodu polskiego o przetrwanie, najcięższego boju jaki przyszło Polakom stoczyć w swojej historii. Celem niemieckiego ataku nie było tylko podbicie ziem polskich, lecz także zniszczenie narodu polskiego, jego państwowości, kultury i dziedzictwa. 1 września 1939 r. o godzinie 4.45 pancernik Schleswig-Holstein oddał pierwszy strzał w kierunku Wojskowej Składnicy Tranzytowej na Westerplatte. Kilka minut później około 4 tysięcy niemieckich żołnierzy rozpoczęło szturm. Wśród historyków do dzisiaj trwa spór o chronologicznie pierwszy akt agresji Niemiec wobec Polski, ale to Westerplatte pozostaje symbolicznym miejscem wybuchu największego konfliktu zbrojnego w dziejach. Obrona Westerplatte była pierwszą bitwą II wojny światowej. Polscy żołnierze mieli odpierać niemieckie ataki tylko przez 12 godzin, a bronili się przez siedem dni. Na Westerplatte znajdowała się 200-osobowa załoga, najpierw pod dowództwem majora Henryka Sucharskiego. W obronie półwyspu zginęło co najmniej 16 żołnierzy, a 50 zostało rannych. Obrona Westerplatte miała ogromne znaczenie moralne dla pozostałych żołnierzy walczących w wojnie obronnej 1939 r. oraz ludności cywilnej broniącej m.in. Warszawy. Każdego roku na półwyspie Westerplatte odbywają się uroczystości rocznicowe, od niemal dziesięciu już lat bez udziału świadków tamtych wydarzeń. W 2012 roku zmarł ostatni obrońca Westerplatte - major Ignacy Skowron. Miał 97 lat. Wojska niemieckie uderzyły na Polskę na całej długości polsko-niemieckiej granicy. Atak był wspomagany nalotami bombowymi na wiele miast polskich, węzłów kolejowych i osiedli fabrycznych. Jednym z pierwszych celów niemieckich nalotów były mosty i dworzec kolejowy w Tczewie oraz miasto Wieluń - niektórzy wskazują, że to właśnie ten nalot rozpoczął II wojnę światową. Los Polski został przypieczętowany 17 września, kiedy inwazję od wschodu rozpoczęła Armia Czerwona. Kampania wrześniowa zakończyła się 6 października - Polska znalazła się pod niemiecką i sowiecką okupacją. Od pierwszych dni wojny Niemcy rozpoczęli realizację wcześniej przygotowanego planu eliminacji polskich warstw przywódczych w ramach akcji Tannenberg, Säuberungsaktion, Intelligenzaktion. Razem z atakiem na Westerplatte nastąpiły masowe aresztowania Polaków w Gdańsku: polskich urzędników, kolejarzy, pocztowców i innych. Stali się oni pierwszymi ofiarami niemieckiej agresji. Wkraczającym na tereny polskiego Pomorza armiom niemieckim towarzyszyły grupy operacyjne policji bezpieczeństwa i służby bezpieczeństwa (Einsatzgruppen der Sicherheitspolizei und des Sicherheitsdienst). Później działania rozpoczęły niemieckie oddziały paramilitarne - Selbstschutz. Niemcy rozpoczęli aresztowania, przede wszystkim duchowieństwa, nauczycieli, prawników, urzędników, członków organizacji społecznych, politycznych oraz wszystkich ważniejszych osób zaangażowanych w budowanie fundamentów odrodzonej państwowości II Rzeczypospolitej. Zbrodni na polskich warstwach przywódczych jesienią 1939 roku Niemcy dokonali w około 400 miejscach na Pomorzu. Jednym z pierwszych niemieckich poligonów doświadczalnych masowej eksterminacji osób cywilnych w owym czasie była Piaśnica położona niedaleko Wejherowa. Miejscem zbrodni był również Las Szpęgawski, Mniszek, Fordon Bydgoski, Karolewo, Lasy Skrwileńskie, Łopatki i setki innych miejsc straceń.
Udostępnij:
