Jedną z formacji odpowiedzialnych za egzekucje w Piaśnicy był Volksdeutscher Selbstschutz. Do organizacji tej należeli przedstawiciele niemieckiej mniejszości narodowej zamieszkujący na terenach II Rzeczypospolitej. Celem formacji miała być ochrona ludności niemieckiej i jej mienia. W rzeczywistości jednak jednostki Selbstschutzu wykorzystane zostały w akcjach eksterminacji Polaków uznanych za niebezpiecznych dla III Rzeszy, zamieszkujących tereny do niej wcielone po zakończeniu kampanii wrześniowej w 1939 r. Formacja była dla realizacji tego zadania niezwykle użyteczna, jej członkowie znali bowiem dobrze teren i zamieszkujących go ludzi.
Egzekucje, w których uczestniczył Selbstschutz, wykonywane były wspólnie z oddziałami SS i Einsatzgruppen, czyli grupami operacyjnymi hitlerowskiej policji bezpieczeństwa i służby bezpieczeństwa. Wielokrotnie podczas rozstrzeliwań dochodziło do sytuacji, w której członek Selbstschutzu zabijał swojego sąsiada, którego wcześniej wskazał władzom jako tzw. element antyniemiecki. Procedura działania umożliwiała przeprowadzenie zemsty na polskim sąsiedzie, z którym miało się dawniej zatarg, i przejęcie jego majątku.
Formalnie Selbstschutz został powołany rozkazem Heinricha Himmlera 26.09.1939 r. Struktury formacji utworzyło dowództwo niemieckiej Policji Porządkowej przy wykorzystaniu kadry oficerskiej SS. Kompetencją Policji Porządkowej było również wydawanie poleceń jednostkom organizacji. Dla członków Selbstschutzu nie przewidziano konkretnego umundurowania. Odróżniać się mieli jedynie białą opaską z nazwą organizacji w kolorze czarnym. Wyraźnie zabroniono natomiast udostępniać im mundury policyjne. Członkowie formacji mieli uzupełnić braki w broni i amunicji m.in. zasobami byłego Wojska Polskiego.
Organizacja po przeprowadzeniu zasadniczej fazy akcji eksterminacyjnej została rozwiązana, a znacząca część jej członków rozpoczęła służbę w strukturach SS i Policji Porządkowej. Za zbrodnie popełnione w ciągu dwóch miesięcy formalnego istnienia formacji odpowiedziało niewielu jej członków.
Oprac. na podst.: Zapomniani kaci Hitlera. Volksdeutscher Selbstschutz w okupowanej Polsce 1939–1940. Wybrane zagadnienia, red. Izabela Mazanowska i Tomasz Sylwiusz Ceran, Bydgoszcz–Gdańsk 2016.
Udostępnij:
